" ชีวิตของเรา เราเท่านั้นที่จะปกป้องได้ "

เพราะไม่มีพื้นที่ไหนที่ปลอดภัยจากภัยพิบัติ การมีโครงสร้างพื้นฐานที่แข็งแรงจึงต้องควบคู่มากับการสร้างประชาชนที่เข้มแข็ง พร้อมรับมือกับภัยพิบัติทางธรรมชาติด้วยตัวของพวกเขาเอง

เกิดอะไรขึ้นบ้างในเหตุการณ์แผ่นดินไหวปี 2011

ผลกระทบที่ตามมา

เกิด Aftershock ตามมามากกว่า 900 ครั้ง

0
ผู้เสียชีวิต
0
ผู้ได้รับบาดเจ็บ
0
ผู้สูญหาย

แผ่นดินไหวในครั้งนั้นสร้างมูลค่าความเสียหายมากกว่า 3.09 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ

นับเป็นภัยพิบัติที่มีมูลค่าความเสียหายมากที่สุดในโลก

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

“แผ่นดินไหวในครั้งนั้นทำให้ญี่ปุ่นตระหนักถึงข้อเท็จจริงที่ว่า มนุษย์ไม่สามารถยับยั้งการเกิดภัยพิบัติได้”

ー ดร.นรีนุช ดำรงชัย 

ภายหลังเหตุการณ์แผ่นดินไหวทางภาคตะวันออกของญี่ปุ่นในปี 2011 รัฐบาลญี่ปุ่นได้เพิ่มมาตรการเตรียมตัวรับมือกับภัยพิบัติมากกว่าที่เคยเป็น ไม่ว่าจะเป็นการปรับแก้กฎหมายพื้นฐานเกี่ยวกับภัยพิบัติ การส่งเสริมความทนทานของสิ่งก่อสร้าง และการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศที่สามารถติดต่อสื่อสารได้แม้ยามเกิดภัยพิบัติ

รวมไปถึงบทเรียนสำคัญที่ว่า ไม่มีสิ่งใดที่จะปกป้องมนุษย์จากภัยธรรมชาติได้อย่างสมบูรณ์ รัฐบาลญี่ปุ่นจึงมุ่งสร้างความเข้มแข็งให้กับภาคประชาชนมากกว่าที่เคย เพื่อเตรียมความพร้อมและสร้างความตระหนักต่อภัยพิบัติอย่างจริงจัง จึงเป็นที่มาของแนวคิด ‘จิโจะ (自助)’ ‘เคียวโจะ (共助)’ และ ‘โคโจะ (公助)’ 

‘จิโจะ’ หรือการดูแลช่วยเหลือตนเองที่ประชาชนแต่ละคนจำเป็นจะต้องติดตามประเมินสถานการณ์ และเตรียมตัวให้พร้อมที่จะรับมือกับภัยที่เกิดขึ้น

แต่ในบางสถานการณ์การช่วยเหลือตนเองอาจไม่เพียงพอ จึงเป็นที่มาของ ‘เคียวโจะ’ หรือการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เพราะในสถานการณ์ที่ภัยพิบัติสร้างความเสียหายเป็นวงกว้าง หน่วยงานของรัฐอาจไม่สามารถเข้าช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที ดังนั้นความช่วยเหลือที่เร็วที่สุดจึงเป็นการช่วยเหลือจากชุมชน

ในขณะที่ ‘โคโจะ’ หรือการช่วยเหลือจากภาครัฐที่มักจะมีความล่าช้า เนื่องจากเจ้าหน้าที่รัฐก็มักจะตกเป็นผู้ประสบภัยด้วยเช่นเดียวกัน อีกทั้งต้องมุ่งไปยังการกู้ชีพและกู้ภัยที่ร้ายแรงต่อชีวิตเป็นอันดับแรก

ดังนั้นภาครัฐจึงพยายามผลักดันแนวความคิดจิโจะและเคียวโจะให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน ซึ่งหนึ่งในวิธีสำคัญคือการสนับสนุน ‘โบไซเคียวอิคุ’ หรือการศึกษาเกี่ยวกับการป้องกันภัยพิบัติ ทั้งในระบบการศึกษาและนอกระบบการศึกษาสำหรับประชาชน